دولت و فولادی ها تعامل کنند، اصلاح نزدیک است!
به گزارش اتحادیه ی سرب و روی و به نقل از خانه ی معدن ایران، شیوه‌نامه ساماندهی عرضه و تقاضای زنجیره فولاد با اختلاف‌نظرهای بسیاری همراه بوده است.
برخی از فعالان زنجیره فولاد ضمن موافقت با این شیوه‌نامه، انتقاداتی جزئی به آن وارد می‌کنند. اما برخی دیگر ایراداتی جدی به این طرح وارد کرده و خواستار بررسی مجدد و بازنگری اساسی در این شیوه‌نامه شده‌اند. این موج انتقادات به‌قدری شدت گرفته که قرار است جلسه‌ای با حضور تمامی ذی‌نفعان این زنجیره از جمله انجمن فولاد، اتاق بازرگانی، بورس کالا و… ترتیب داده شود.
شیوه‌نامه‌ای شکننده
حسین حقگو، کارشناس اقتصادی، شیوه‌نامه ابلاغی از سوی معاونت اقتصادی رئیس‌جمهوری را شکننده خواند و افزود: بسیاری از فولادی‌ها این شیوه‌نامه را قبول ندارند؛ بنابراین اجرایی شدن آن به منزله بیشتر شدن شکاف میان فعالان زنجیره فولاد است.
به‌گزارش معدن‌مدیا، حقگو در ادامه گفت: در زمینه شیوه نامه ابلاغی ۲ مسئله وجود دارد که دو طرف طیف این زنجیره یعنی فولادسازها و معدنی‌ها به هم نسبت می‌دهند، یکی بحث رانت است و دیگری موضوع قیمت‌گذاری دستوری.
این موضوع از عرصه اقتصادی فراتر رفته و به موضع‌گیری در ساختار حکومت رسیده که جای نگرانی دارد.
این کارشناس مسائل اقتصادی در ادامه خاطرنشان کرد: البته تفکر حاکم بر شیوه‌نامه مبتنی بر ایجاد تعادل و هماهنگی در کل زنجیره فولاد بوده و اینکه منافع تولید این محصول استراتژیک بین تمامی ذی‌نفعان و به‌طبع کل جامعه توزیع شود، تفکر درستی است اما شیوه انجام این کار و منصفانه بودن آن محل مناقشه است و می‌تواند حکایت افتادن از آن طرف بام باشد. یک روز سود تولیدکنندگان فولاد مطرح بود و شکایت معدنی‌ها و امروز تولیدکنندگان فولاد از زیان انبوه خود در صورت اجرای این شیوه‌نامه و حتی نابودی بازارهای صادراتی‌شان، لب به اعتراض گشوده‌اند.
این تحلیلگر اقتصادی افزود: اگر در نحوه تنظیم این شیوه‌نامه کار به این شکل پیش می‌رفت که تمام ذی‌نفعان یعنی تولیدکنندگان، توزیع‌کنندگان و مصرف‌کنندگان می‌توانستند مشارکت داشته باشند، به‌طور قطع شاهد یک روند بهتری بودیم. و حال این سوال مطرح است که آیا اصلا این ۳ حلقه ذی‌نفعان در تنظیم این آیین‌نامه مشارکت داشته‌اند؟ و‌ای کاش معاونت اقتصادی در راستای شفاف‌سازی در این زمینه گزارشی ارائه می‌دادند و اعلام می‌کردند متولیان تنظیم این شیوه‌نامه چه کسانی بوده‌اند و چه جلساتی با چه گروه‌هایی برای تنظیم آن برگزار شده است؟ حتی می‌توانند صورتجلسات آن را منتشر کنند و در اختیار افکار عمومی قرار دهند تا مشخص شود فرآیند تصمیم‌سازی به چه شکلی بوده است.
حمایت نوردی‌ها از شیوه‌نامه دولت
انجمن نوردکاران فولاد ایران با اعلام حمایت از کلیات شیوه‌نامه ساماندهی بازار فولاد، اعلام کرد: بسیاری تا قبل از ابلاغ این شیوه‌نامه، انگشت اتهام را به سمت نوردکاران می‌گرفتند و حالا که دولت در یک دستورالعمل در حال پایان دادن به منافع رانتی در بازار فولاد است، برافروخته شده و آن را مورد شماتت قرار می‌دهند و به بهانه‌های واهی و حتی افت شاخص معاملات بورس در حالی‌که این شیوه‌نامه هنوز اجرا نشده سعی در ممانعت از اجرای آن دارند.
با شیوه‌نامه ابلاغ‌شده دولت و طرح در دست تهیه و تدوین مجلس، رانت موجود در بازار فولاد محدود می‌شود.
حالا اما برخی از افراد با شانتاژ رسانه‌ای، هم دولت، هم مجلس و هم منفعت و مصلحت مردم را با یک چوب می‌رانند و آن را قربانی منافع و مصالح خود می‌کنند.
برخی از فعالان این زنجیره با واژگونی و دستکاری در بازار و قیمت محصولاتشان، آگاهانه یا ناآگاهانه در حال تضییع حقوق و منافع عمومی هستند و این درحالی است که آنها تنها در راستای خدشه واردکردن به دولت و مجلس به‌دنبال حفظ رانت‌ها و منافع قبلی موجود در بازار هستند.
جای بهبود دارد
سعید عسکرزاده، دبیر انجمن سنگ آهن ایران نیز ضمن تاکید بر اینکه البته این شیوه‌نامه جای کار بسیاری نیز دارد، در گفت‌وگو با ایسنا افزود: اصل ماجرا اقدام خوبی بود و اصلاحات مورد نیاز نیز در سطح وزارت صنعت، معدن و تجارت قابل اعمال است. از جمله آنکه همه محصولات زنجیره قابلیت عرضه در بورس کالا را ندارند. برای مثال، تعیین قیمت سنگ آهن به پارامترها و ویژگی‌های متعددی بستگی دارد و عملا تعیین قیمت درست آن در فرآیند بورس کالا ممکن نیست. اما زمانی که از کنسانتره با عیار ۶۶ صحبت می‌کنیم، همه ویژگی‌های آن مشخص بوده و به‌راحتی کشف قیمت در بورس کالا انجام می‌شود.
وی افزود: در بخش‌های انتهایی زنجیره نیز برخی محصولات تولیدکننده انحصاری دارند و این در حالی است که بورس کالا زمانی کارآمد خواهد بود که عرضه و تقاضا به صورت رقابتی اتفاق بیفتد. در چنین شرایطی به دولت پیشنهاد کرده‌ایم که با اصلاح دستورالعمل، اجازه دهند عرضه این دست از محصولات از طریق برگزاری مزایده شفاف انجام‌شود. هم‌اکنون انجمن سنگ آهن نیز در حال اعمال تغییراتی روی سایت خود است تا عرضه‌کنندگان و متقاضیان سنگ آهن بتوانند در فرآیند یک مزایده به‌طور شفاف شرکت کرده و محصولات خود را خرید و فروش کنند.
عسکرزاده با اشاره به اینکه یکی از نکاتی که از سوی منتقدان به این شیوه‌نامه مطرح می‌شود، تعیین سقف قیمت در پیوست این شیوه‌نامه برای محصولات مختلف این زنجیره است که برخی از آن به‌عنوان قیمت‌گذاری دستوری یاد می‌کنند، گفت: اما تعیین سقف قیمت، فاصله زیادی با تعیین دستوری قیمت داشته و این دو موضوع با هم قابل مقایسه نیستند. تنها نکته قابل‌توجه این است که تجربه نشان داده قیمت‌ها از نظر روانی معمولا به سقف چسبیده و حتی اگر به حکم عرضه و تقاضا، قیمت محصولی باید پایین‌تر از سقف باشد، باز هم معاملات در قیمت سقف انجام می‌شود. با توجه به این نکته به دولت پیشنهاد کرده‌ایم از تعیین سقف قیمت صرف‌نظر کند.
دبیر انجمن سنگ آهن ایران در پایان تاکید کرد: شیوه‌نامه ساماندهی عرضه و تقاضای زنجیره فولاد گام خوبی در راستای ایجاد توازن و شفافیت در زنجیره است؛ امیدواریم دولت با توجه به نظرات انجمن‌های تخصصی، نسبت به اصلاح برخی جزییات آن گام بردارد.
سخن پایانی
محمد نهاوندیان به‌دنبال اعتراضات اخیر انجمن فولاد، فعالان بازار سرمایه و تعدادی از نمایندگان مجلس به ایرادات شیوه‌نامه جدید دولت برای تنظیم بازار فولاد، جلسه هماهنگی در این زمینه با حضور همه ذی‌نفعان از جمله انجمن فولاد، اتاق بازرگانی، بورس کالا و برخی از تولیدکنندگان فولاد تدارک دید.
شنیده‌ها حکایت از آن دارد که احتمالا در این جلسه ایرادات واردشده به شیوه‌نامه مورد بررسی قرار خواهد گرفت و سعی می‌شود با جلب رضایت حداقلی ذی‌نفعان، شیوه‌نامه در عمل اصلاح و اجرایی شود.
